Zaburzenia przywarcia palucha są jednym z częstych problemów, które mogą prowadzić do poważnych komplikacji w obrębie płytki paznokciowej, w tym do powstawania tzw. pincer nails (paznokci szponowatych/wkręcających/rurkowate). Ta deformacja paznokcia charakteryzuje się zakrzywieniem bocznych brzegów paznokcia w stronę łożyska, co może prowadzić do bólu, infekcji oraz trudności w chodzeniu. W niniejszym artykule przedstawiam związek między zaburzeniami przywarcia palucha a problemami z płytką paznokciową, analizując najnowsze badania oraz omawiając rolę wkładek ortopedycznych w leczeniu tych schorzeń.
Paluch odgrywa kluczową rolę w biomechanice stopy, wpływając na stabilność i przenoszenie obciążenia podczas chodzenia. Prawidłowe przywarcie palucha zapewnia równomierne rozłożenie sił na powierzchnię stopy, co minimalizuje ryzyko powstawania deformacji oraz uszkodzeń tkanek miękkich i kostnych. Zaburzenia przywarcia palucha mogą prowadzić do nadmiernego nacisku na płytkę paznokciową, powodując jej deformację oraz rozwój pincer nails.
Badanie przeprowadzone przez Hitomi Sano i współpracowników ("Foot loading is different in people with and without pincer nails: a case control study") miało na celu analizę obciążenia stóp u osób z paznokciami szponowatymi w porównaniu do osób bez tej deformacji. W badaniu wzięło udział łącznie 24 osoby, z czego 12 miało pincer nails, a 12 stanowiło grupę kontrolną. Wyniki badania wskazały na znaczące różnice w obciążeniu stóp między obiema grupami. Osoby z pincer nails wykazywały wyższe obciążenie na przednią część stopy oraz większe siły nacisku na paluch [1]. W artykule wspomniano, że jednym z możliwych czynników prowadzących do rozwoju paznokci szponiastych jest brak odpowiednich sił mechanicznych działających w górę na poduszkę palca, co może wynikać z niewłaściwego nacisku podczas chodzenia. Autorzy podkreślają, że paznokcie szponiaste mogą również występować u zdrowych osób, co sugeruje, że inne czynniki biomechaniczne, takie jak nieodpowiednie obuwie, mogą mieć znaczący wpływ na rozwój tego schorzenia. Dalsze badania cytowane w artykule wykazały, że mechaniczne siły mogą mieć szczególny wpływ na kształtowanie się paznokci i mogą być zaangażowane w rozwój deformacji paznokci.
Chociaż badanie Sano et al. dostarcza cennych informacji na temat różnic w obciążeniu stóp, istnieją pewne ograniczenia, które warto wziąć pod uwagę. Po pierwsze, badanie było przeprowadzone na niewielkiej próbie, co może ograniczać możliwość generalizacji wyników na szerszą populację. Po drugie, uczestnicy badania byli rekrutowani na podstawie ich wizualnej diagnozy pincer nails, co mogło wprowadzić pewien subiektywny element w procesie doboru próby. Ponadto, nie jest jasne, czy zaburzenia biomechaniki stopy były pierwotną przyczyną powstawania pincer nails, czy też wynikiem wtórnych adaptacji stopy do istniejącej deformacji. Brak długoterminowych danych utrudnia jednoznaczne ustalenie, czy zaburzenia biomechaniki są przyczyną czy skutkiem deformacji paznokcia [1].
Inne badanie, dostarcza kompleksowego przeglądu związku między anatomią stopy a tym bolesnym stanem [2]. Głównym celem badania było ustalenie, czy deformacje stóp, takie jak paluch koślawy (bunion) i pes planus (płaskostopie), odgrywają znaczącą rolę w rozwoju wrastających paznokci. W badaniu wzięło udział 64 pacjentów, u których zdiagnozowano wrastające paznokcie i 71 osób kontrolnych bez historii choroby. Wykonano pomiary radiograficzne w celu oceny różnych kątów związanych z tymi deformacjami stopy .
Inne badanie, dostarcza kompleksowego przeglądu związku między anatomią stopy a tym bolesnym stanem [2]. Głównym celem badania było ustalenie, czy deformacje stóp, takie jak paluch koślawy (bunion) i pes planus (płaskostopie), odgrywają znaczącą rolę w rozwoju wrastających paznokci. W badaniu wzięło udział 64 pacjentów, u których zdiagnozowano wrastające paznokcie i 71 osób kontrolnych bez historii choroby. Wykonano pomiary radiograficzne w celu oceny różnych kątów związanych z tymi deformacjami stopy .
Kąt THA (talo-horizontal angle)
Kąt talopoziomy (THA) jest kątem utworzonym między długą osią kości skokowej (talus) a płaszczyzną poziomą. Pomiar tego kąta jest wykonywany na zdjęciach radiologicznych i jest kluczowy w ocenie biomechaniki stopy, zwłaszcza w kontekście deformacji i zaburzeń stawu skokowego.
Znaczenie Kliniczne kąta
Badanie stwierdza, że korekta anatomii stopy nie jest zalecana w profilaktyce i leczeniu wrastających paznokci, chyba że występuje towarzysząca deformacja stopy. Jednak pes planus może towarzyszyć pacjentom z ciężko wrastającymi paznokciami, co wskazuje, że w takich przypadkach rozwiązanie deformacji stopy może być korzystne. Jednym z ograniczeń badania był brak pomiarów kąta radiograficznego na przeciwstronnej stopie grupy pacjentów. Dodatkowo grupa kontrolna została losowo wybrana z archiwum danych, które mogło zawierać zdjęcia rentgenowskie z przychodni ortopedycznych, potencjalnie wypaczając wyniki. Przyszłe badania powinny mieć na celu rozwiązanie tych ograniczeń i dalsze zbadanie związku między deformacjami stóp a wrastającymi paznokciami. Zrozumienie podstawowych mechanizmów może prowadzić do lepszych strategii zapobiegania i leczenia, ostatecznie poprawiając wyniki pacjentów.
Problemy z płytką paznokciową, takie jak retronychia, malalignment wrodzony oraz wrastające paznokcie, mogą prowadzić do poważnych zaburzeń przywarcia palucha. Retronychia, opisana jako stan zapalny prowadzący do wrastania płytki paznokciowej w fałd paznokcia, może być trudna do zdiagnozowania i leczona niewłaściwymi środkami, co skutkuje przewlekłym bólem i deformacją paznokci (Cathcart et al., 2023). Congenital malalignment wrodzony gdzie paznokieć jest przesunięty w bok od osi długiej palca, może być spowodowany nadmiernym napięciem ścięgna prostownika, co prowadzi do wrastania i onychogryfozy (Wagner & Sachse, 2012).
Wrastające paznokcie, często wynikające z noszenia ciasnych butów, anomalii anatomicznych, cukrzycy lub otyłości, mogą prowadzić do zakażeń i ciężkich komplikacji, takich jak ropnie i zapalenie kości (Benjamin & Ejike, 2017). Leczenie tych zaburzeń wymaga często interwencji chirurgicznej, szczególnie w przypadkach zaawansowanych, gdzie konieczne jest usunięcie płytki paznokciowej i zniszczenie macierzy paznokcia, aby zapobiec nawrotom (Murdan, 2016; Shemer et al., 2013). Oczywiście pierwszorzędowym z wyboru działaniem powinno być udanie się do wykwalifikowanego podologa celem oceny samego aparatu paznokciowego i możliwego zastosowania działania celowanego zachowawczego. Znajomość tych schorzeń oraz ich objawów jest kluczowa dla skutecznego leczenia i zapobiegania długotrwałym problemom zdrowotnym związanym z przywarciem palucha.
Wkładki ortopedyczne są szeroko stosowane w medycynie podiatrycznej w celu poprawy komfortu chodu, korekty wad stóp oraz zmniejszenia bólu związanego z różnymi schorzeniami układu ruchu. Badania wykazały, że wkładki ortopedyczne skutecznie pomagają w leczeniu problemów takich jak płaskostopie, stopa wydrążona, zapalenie powięzi podeszwowej. Zmieniając rozkład nacisku na podeszwę stopy, wkładki ortopedyczne mogą również pośrednio wpływać na aparat paznokciowy. Poprzez odpowiednią korekcję biomechaniki stopy, wkładki mogą zmniejszać nadmierny nacisk na palce stóp, co teoretycznie może ograniczać ryzyko wrastania paznokci.
Niemniej jednak, bezpośredni związek między stosowaniem wkładek ortopedycznych a zapobieganiem wrastającym paznokciom nie jest jednoznacznie potwierdzony w literaturze naukowej. W przypadku problemów z wrastającymi paznokciami kluczowe jest przede wszystkim ocena obuwia, które powinno być odpowiednio dopasowane i nie uciskać palców. Równie ważne są skarpetki, które nie powinny być zbyt ciasne, oraz prawidłowa higiena stóp, w tym właściwe obcinanie paznokci - na prosto, bez zaokrąglania boków. Należy również uwzględnić obecność schorzeń współistniejących, takich jak cukrzyca czy choroby krążenia, które mogą predysponować do problemów z paznokciami.
Bibliografia
Prywatna Praktyka Fizjoterapii Klinicznej
ul. Albańska 8
60-123 Poznań
Kontakt bezpośredni (proszę o sms)
+48 796 886 246
Email bezpośredni:
pkostrzebski.fizjoterapia@gmail.com
